Nguyên nhân nợ thuế trong lĩnh vực hải quan gia tăng

Lý giải nguyên nhân tình trạng nợ thuế tăng Tổng cục Hải quan cho hay, nợ thuế bao gồm cả các khoản nợ đọng từ những năm 2005 trở về trước chưa thu hồi được. Các khoản nợ này chủ yếu là do Luật Thuế XK, NK có hiệu lực thi hành trước 01/01/2006 cho phép doanh nghiệp được nợ thuế mà không ràng buộc điều kiện phải là doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật thuế; Lợi dụng sự thông thoáng để thành lập doanh nghiệp; Lợi dụng chính sách ân hạn thuế để chây ỳ nợ thuế, không nộp thuế đúng hạn...

Bên cạnh đó, quá trình triển khai Luật Quản lý thuế có hiệu lực từ 01/07/2007 đã phát sinh vướng mắc, tồn tại dẫn đến hạn chế khả năng thu hồi nợ đọng: Việc cho áp dụng ân hạn thuế dẫn đến DN lợi dụng chây ỳ không nộp thuế đúng thời hạn mặc dù có khả năng thanh toán; Việc phối hợp của các cơ quan chức năng trong thực hiện thu hồi nợ thuế, cung cấp về thông tin người nộp thuế còn hạn chế;  Thiếu thông tin về tài khoản của DN tại các ngân hàng và số dư tài khoản....

Thêm vào đó, nền kinh tế vẫn còn ảnh hưởng của suy thoái, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, ảnh hưởng đến việc thanh khoản, nộp thuế; Cá biệt có một số doanh nghiệp rơi vào tình trạng có nguy cơ giải thể hoặc phá sản.

Nhằm giảm số nợ thuế, Tổng cục Hải quan chỉ đạo các cục hải quan địa phương: Trình các cấp có thẩm quyền xóa các khoản nợ được xóa theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế có hiệu lực từ 01/7/2013 (bao gồm nợ đã quá 10 năm đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế nhưng chưa thu được; nợ của DN cổ phần hóa, sát nhập, chuyển đổi sở hữu... phát sinh trước ngày 01/7/2007).

Đối với các khoản nợ quá hạn không có khả năng thu hồi của DN tự ngừng hoạt động nhưng chưa quá 10 năm, không thuộc đối tượng được xóa, hoàn tất hồ sơ chuyển cơ quan cảnh sát điều tra xử lý theo thẩm quyền. Áp dụng đúng trình tự thanh toán tiền thuế theo quy định tại điều 45 Luật quản lý thuế và  khoản 12 điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế. Phối hợp với cơ quan thuế nơi doanh nghiệp đóng trụ sở để thực hiện thu hồi nợ thuế XNK đối với các doanh nghiệp được hoàn thuế GTGT tại cơ quan thuế.

Theo dõi chặt chẽ nợ thuế tạm thu để yêu cầu doanh nghiệp nộp thuế kịp thời khi quá thời hạn nộp thuế mà doanh nghiệp chưa xuất khẩu. Theo dõi, quản lý chặt chẽ hàng gia công, nắm chắc thời hạn kết thúc của từng hợp đồng gia công để yêu cầu doanh nghiệp thanh khoản/nộp thuế đối với số hàng hóa chuyển tiêu thụ nội địa.

Tiếp tục duy trì Ban thu hồi nợ thuế của các Cục Hải quan địa phương để định hướng, chỉ đạo giải quyết các vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện công tác thu hồi nợ; hướng dẫn các Chi cục nâng cao trách nhiệm trong việc xử lý, thu hồi nợ, gắn trách nhiệm của cán bộ công chức với việc khen thưởng kỷ luật nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong công tác thu hồi nợ; Đối với các trường hợp có số nợ lớn có khả năng thu, Tổ đôn đốc thu hồi nợ thuế của Cục phối hợp cùng với các cơ quan Công An, các Ngân hàng thương mại, các cơ quan pháp luật có liên quan tại địa phương để thu hồi nợ.

Theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế, kể từ ngày 01/7/2013, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan được ra quyết định xoá nợ đối với trường hợp người nộp thuế nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt dưới 5 tỷ đồng. Cũng theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế, thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ được ra quyết định xoá nợ đối với trường hợp người nộp thuế nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 10  tỷ đồng trở lên; Bộ trưởng Bộ Tài chính xoá nợ đối với  trường hợp người nộp thuế nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 5 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng; Đối với người nộp thuế là DN bị tuyên bố phá sản thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xoá nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt. Trong điều khoản thi hành, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế quy định giao Chính phủ tổ chức thực hiện xoá các khoản nợ thuế có tính chất bất khả kháng phát sinh trước ngày 01/7/2007, báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện. Cụ thể như sau: Đối với các khoản tiền thuế nợ, tiền phạt còn nợ không có khả năng thu hồi phát sinh trước ngày 01/7/2007, Chính phủ tổ chức thực hiện xoá nợ và báo cáo Quốc hội kết quả đối với các trường hợp sau: Tiền thuế nợ, tiền phạt của hộ gia đình, cá nhân gặp khó khăn, không thanh toán được nợ thuế, đã ngừng kinh doanh.

(Cát Tường)